Filosofie

Vandaag de laatste bijeenkomst van deze serie. Vorige keer heb ik gevraagd om een betoog te schrijven over de stelling: "Ik denk dat ik denk, weet ik dat zeker?"

De leden van onze filosofisch gespreksgroep kwamen tot fantastische uitspraken en overpeinzingen. Hieronder een aantal van die prachtige verwonderingen der leden:

Marijn groep 6:

Ik weet niet precies van denken is, want je kunt het niet meten, niet zien, niet horen, niet ruiken en niet voelen.

Je weet ook niet of je zelf aan het nadenken bent of niet, omdat je niet weet of wat je doet ook echt nadenken is.

Fenna groep 7:

Niet alles is logische dus dat kan niet in geprogrammeerd zijn. Dus waarom zou je dan niet denken

Als je denkt dan denk je toch? Of denken we niet?

Jaylisa groep 7:

Ik ben ervan overtuigd dat ik denk.

Jeroen groep 8:

Is denken dat je dingen kunt opzoeken in je hoofd.

Hoe moet ik dan op een antwoord komen........eigenlijk hoef je helemaal geen antwoord te hebben.

Kids: BEDANKT VOOR DE WIJZE LESSEN

Gezond gedrag 6

' Iedereen had zijn stukje 'onderwijs' goed voorbereid, we moesten erg op de tijd letten om iedereen aan de beurt te laten komen. Het is leuk om je kennis over te dragen! Harmen vertelde iets over verslaving en eindigde met een quiz, Gennaro heeft onze kennis over de alvleesklier wat opgevijzeld (wel iets tè lastig voor deze doelgroep....) en Eline stelde vragen over onder andere de botten (alles was al eens aan bod geweest voor de goede opletter....), Isabel had de meeste vragen goed en kreeg een prijsje! Elien liet ons proefjes doen met evenwicht: je kan niet blijven staan als je vooroverbuigt terwijl je tegen de deur staat, probeer het maar! Isabel kwam met leuke weetjes, sommige dingen moesten echt gegokt worden, sommige waren met gezond verstand wel te bedenken. Al met al weer een leuke en leerzame bijeenkomst met goede inzet van iedereen. Ik heb de kinderen bedankt voor hun leuke inbreng en inzet en gevraagd hen nog wat tips en tops te geven aan de begeleider, daar kwamen zinnige dingen uit: grotere ruimte, meer voetenbankjes en meer spelletjes.... maar verder: vooral niets veranderen....mmm, ik neem ze mee! Hopelijk heb ik iedereen een beetje aan het denken gezet en wat praktische dingen bijgebracht, het was een groot plezier! Groet, Marjolein Koenders'

foto's gezond gedrag les 4

gezond gedrag 5

'In de 5e bijeenkomst van de proeftuin hebben we het gehad over spoedgevallen: wat doe je als je iets ziet gebeuren? Allereerst: roep om hulp. En een goede tweede: denk aan je eigen veiligheid! Wat gebeurt er als je 112 belt? hoe is dat geregeld achter de schermen? En hoe geef je aan waar je je bevindt op de snelweg? Samen kwamen we een heel eind op weg naar de antwoorden. Maar zoals altijd: elke vraag riep weer 10 nieuwe vragen op.... Wat doe je bij brandwonden? En wat geeft diepere brandwonden: vet of water? Een goed ezelsbruggetje hierbij is: je frietjes zijn altijd sneller koud dan de gekookte groenten. Vooral veel waarom-vragen: waarom moet je koelen? En waarom druk je op de borst (van pop Anne in dit geval) als je iemands leven wil redden? We hebben samen gekeken naar de AED en gehoord hoe dat apparaat werkt: duidelijke instructies, een kind kan de was doen.... Het reanimeren viel niet mee, even voelen hoe zwaar dat is, pop Anne heeft het ons laten voelen..... Best hard werken hè Isabel, Genaro, Harmen, Elien en Eline?'

De opzet voor woensdag a.s.: 2 weken geleden heb ik de kinderen gevraagd om in 10 minuten een stukje onderwijs te geven op de laatste bijeenkomst, er kwamen direct een hoop ideeën naar boven. We zullen de reeks bijeenkomsten eindigen met wat 'take home messages' en misschien nog een korte quiz.

Landen les 5 en 6

De laatste 2 bijeenkomsten hebben we elkaars menukaarten bekeken. Er stonden heerlijke gerechten op!We kregen er trek van... dat kwam goed uit want de tweede deel van de les bestond uit het proeven van verschillende uitheemse hapjes. In groepjes moest er geraden worden welke gerechten het waren en uit welke land het kwam. Hieronder 2 voorbeeldjes.

 De laatste keer was het huiswerk 5 vragen maken over je mindmap en menukaart die een ander kind kan oplossen.
Iedereen nam de vragen mee, de een op de computer gemaakt de ander geschreven. Elkaars handschrift lezen valt soms niet mee, en dat is dan jammer van het werk wat je er aan gehad hebt als de ander het niet kan lezen.
We sloten af met het maken van een moeilijke groepsoefening, schrijf een landen lettergedicht.
Helaas was de tijd niet lang genoeg om tot Z te komen maar zo begon het

De A is van Angola een groot land in Afrika
De B is van Brazilië daar vandaan komt de paprika
De C is van China daar wonen veel mensen
De D is van Duitsland een land met veel landsgrenzen
De E is van Engeland daar staat de Big Ben
De F is van Frankrijk goed voor de kippenren
De G is van Groenland dat heeft ook een strand
De H is van Hongarije dat is een mooi land
De I is van Ierland dat is een land met veel regen
De J is van Japan daar houden ze van sporten met veel bewegen
De K is van Kroatië daar is heel veel zon
De L is van Letland daar woont toch een kameleon?
De M is van Mexico een land met pit
De N is van Nederland, daar speelt een hit
De O is van Oostenrijk daar is het in de winter koud
Portugal, Qatar, Rusland, San Marino, Turkije, Uruguay, Vietnam, Wit-Rusland, IJsland en Zweden
waren landen die de groep al hadden opgezocht maar door tijdgebrek niet meer konden rijmen.

Knap gedaan en handig gebruik gemaakt van verschillende websites.

De kunst van het vragen stellen les 5

Les 5 van “de kunst van het vragen stellen” want een goede vraag geeft te denken met als onderwerp:  wat gebeurt er in je hersenen en hypothetische vragen

Nadat we nog een keer goed geoefend hebben met de vragen van vorige week en LSD hebben we een Klokhuisspecial over hersenen gekeken.  De link met ‘vragen’ is dat we ons direct van alles AFvragen als we bijvoorbeeld iets horen, ruiken, zien, proeven, voelen. Deze vragen kunnen we onszelf dan stellen maar misschien stellen we ze ook aan een ander. Denk bijvoorbeeld aan: waar ruikt dit naar? Is dit geel? Is dit met suiker? Hoe kan het dat het ruw voelt terwijl het er zacht uitziet?

Hypothetische vragen

Vervolgens hebben we geleerd wat hypothetische vragen zijn. Een hypothetische vraag heeft een vooronderstelling in zich  om de fantasie aan het werk te zetten of om een denkproces bij de ander op gang te brengen. Voorbeelden:

• Stel dat de wereld vierkant zou zijn, wat zou er dan gebeuren?
• Wat zou je doen als je morgen miljonair zou zijn?

Je fantasie gaat aan het werk en we hebben dus ook kunnen lachen om de bijzondere vragen en antwoorden die dan uit ons brein naar boven komen.

Volgende week alweer de laatste les. Al het geleerde zal dan nog een keer de revue passeren en natuurlijk sluiten we het feestelijk af.

Filosofie

Vorige keer stond de les in het teken van kunst. De opdracht was om in de natuur naar abstracte kunst te zoeken en daar voorbeelden van mee te nemen. We dachten dat sneeuwvlokjes in ieder geval aan onze criteria zouden kunnen voldoen.

Onzekerheden
Ergens hebben we bedacht dat in de filosofie niets zeker is tot het tegendeel bewezen of zo iets. Nu na vier weken filosoferen hebben we terug gekeken. Wat denkt wel en wat denkt niet? Aan de hand van voorbeelden bleek dat toch wel heel moeilijk uit te leggen. Denkt een schaakcomputer? Dan alleen maar zeggen "dat denk ik gewoon" niet voldoende. Trouwens, daar gaf de groep ook geen kans toe. "Waarom denk je dat dan?" was steeds weer de vervolgvraag.

Voor de volgende keer is de best wel moeilijke opdracht om een betoog te schrijven over de stelling:

"Ik denk dat ik denk. Weet ik dat zeker?"

Filosofie les 4

Kunst

Langs de Waalbanddijk hangt een spandoek met de tekst “Kunst ontkalkt de brein”. Dat was vandaag voor ons de aanleiding om een door te filosoferen over kunst. Is een rode stip op een groot wit doek nu kunst? Wat betekent dat dan en mag iedereen er wat anders in zien? Of mag je er alleen maar naar kijken zoals de kunstenaar het wil. Marijn kwam met de stelling dat “Alle natuur kunst is? Die stelling hebben we onderzocht. In het verlengde daarvan is de huiswerkopdracht voor volgend keer om te zoeken naar kunst gemaakt door de natuur. We dachten daarbij bijvoorbeeld aan uitvergrote sneeuwvlokken.

De kunst van het vragen stellen, les 4

Les 4 van “de kunst van het vragen stellen” want een goede vraag geeft te denken met als onderwerp:  LSD en nepvragen!

Het stond met grote letters op de flap-over: L S D. Waar de 40+-ers onder ons daar misschien gedachten bij hebben was het voor de kinderen moeilijk om te bedenken waar deze drie letters voor zouden kunnen staan.  Het staat dus voor:

Luisteren

Samenvatten

Doorvragen

En dat is in de praktijk voor sommigen toch nog niet zo heel eenvoudig bleek wel. Want luisteren doe je niet alleen met je oren maar ook met je ogen (aankijken) met je hoofd (knikken) en zelfs met geluid (‘hummen’). We hebben een aantal oefeningen gedaan samen waarbij we naar een kort verhaal van de ander luisterden om dit verhaal vervolgens in onze eigen woorden na te vertellen (samenvatten). Daarna stelden we een ‘doorvraag’.

We hebben er ook twee youtube filmpjes bij bekeken.

Daarna hebben we het gehad over nepvragen. Vragen die eigenlijk niet echt bedoeld zijn als vragen of waar je niet makkelijk antwoord op kunt geven. Vragen dus die je beter kunt vermijden.

Negatieve vragen

Negatieve vragen hebben een ontkenning in de zin, zoals bijvoorbeeld: “Moet je niet naar school?”

Kom je mee? Is een duidelijke vraag. Kom je niet mee? Is niet het tegengestelde daarvan maar betekent juist iets aanvullends. Een antwoord met ja of nee past dan ook niet. Aan iemand zonder paspoort kan gevraagd worden: Heb je een paspoort? Of : Heb je geen paspoort? In beide gevallen kan de persoon er nee op antwoorden, terwijl de vragen tegengesteld lijken.

Suggestieve vragen

Bij suggestieve vragen wordt een antwoord al in de vraag zelf gegeven, meestal omdat er sprake is van een oordeel. Zoals bijvoorbeeld:

·         Je bent toch wel met me eens dat we vanavond moeten gaan?

·         Je dacht toch zeker niet dat ik dat zou doen?

·         Vind je ook niet dat je het fout hebt gedaan?

Retorische vraag

Een retorische vraag is niet echt een vraag maar een stijlfiguur. Het is een bewering in een vraagvorm en er wordt dan ook geen antwoord op verwacht.  Zoals:  Zijn we niet allemaal trots op deze prestatie?

We hebben dus weer veel gedaan en veel geleerd. Nou thuis nog oefenen!

gezond gedrag les 4

De opdracht wat betreft de erfelijke ziekte bleek nog niet zo makkelijk, Harmen en Eline hadden het juiste antwoord. De ziekte die vorige keer bedoeld werd was 'suikerziekte', kort hebben we besproken waarom de genoemde symptomen hierbij kunnen optreden.... best ingewikkeld! Deze keer hebben we ons gestort op het OOG, waarbij Natuurkunde een hele grote rol speelt. Een stukje anatomie mocht niet ontbreken en daarna: aan de slag! Waarom zie je aan de bolle kant van een lepel een ander beeld van jezelf dan aan de holle kant? Hoe kan je pupil van grootte veranderen? Waarom ziet een brildrager (even bril af!)  als hij door een klein gaatje kijkt, scherper dan zonder gaatje (en zonder bril)? Hoe komt het dat je scheel kan kijken en dat sommige mensen altijd wat scheel kijken? En hoe zit het met kleurenblindheid? Als met al meer dan genoeg voer voor een proeftuin voor een hele dag..... De hersenen zijn weer gekraakt. Over 2 weken is de laatste bijeenkomst en die wordt door de leerlingen zelf ingevuld, alvast even nadenken wat je dan wil gaan vertellen aan de rest....

Landen 4

Vandaag hebben we resultaten van 2 weken werken aan de mindmaps bekeken. Het werken met de verschillende takken is goed begrepen, het waren kleurige werkstukken met veel informatie over de landen. Voor velen was het de eerste keer dat ze een mindmap hebben gemaakt, goed gedaan!

Voor de volgende week is de opdracht dat jullie een menu gaan maken waarin alleen maar gerechte op de kaart staan die komen uit het gekozen land.
Succes!

Gezond gedrag les3

'Het leek wel een echte spreekkamer vandaag (15/10) in de Wegwijzer. Iedereen had zijn huiswerk goed voorbereid en deed om de beurt alsof hij/zij ziek was, waarna de dokters goede vragen moesten stellen om tot de juiste diagnose te komen. Isabel had Gilles de la Tourette (' de pinguinziekte'  volgens Elien), Genaro had een hartaanval, Eline blaasontsteking, Harmen longontsteking (van hoesten krijg je keelpijn!) en Elien last van allergie. Nu nog raden wat de begeleider heeft! (dorst, veel drinken, vaak plassen en vreeeselijk moe). Hierna hebben we het gehad over erfelijkheid, de beginselen van het overerven van eigenschappen en/of ziektes. Wat is dominant, wat is recessief? En hoe groot is de kans dat 2 dragers van een ziekte een ziek kind krijgen (recessief)? Er is weer goed nagedacht en meegedaan!

Landen, les 3

Vandaag onze 3e bijeenkomst.

Ieder was druk geweest met zijn mindmap van zijn of haar land. Na een kort spelletje heeft ieder zijn mindmap gepreseenteerd. We hebben elkaar complimenten gemaakt en tips gegeven over het werk.

Bij het maken van een mindmap is het belangrijk dat je goede onderwerpen kiest voor de hoofdtakken.Goede zijtakken zijn bijvoorbeeld: cultuur, klimaat, belangrijke personen, taal en economie. Iedereen kan zijn mindmap voor de volgende keer afmaken.

Gezond gedrag les 2

'Elien, Eline, Harmen, Genaro en Isabel zijn weer hard aan het werk gegaan. Eerst hebben we naar elkaars presentatie geluisterd over de verschillende organen, er was hard gewerkt en iedereen had het op zijn eigen manier aangepakt. De presentatie van Genaro hebben wel nog tegoed.... We weten nu een stuk meer over de lever, wondgenezing, het hart en de nieren! Een mindmap maken over factoren die meespelen bij 'Gezondheid' viel niet mee, maar samen kwamen we een heel eind, er komt heel wat bij kijken... Voor volgende week gaan de kinderen zich kort verdiepen in een ziekte, en die ziekte uitbeelden voor de anderen. Die moeten dan middels aanvullende vragen erachter komen wat diegene mankeert. Een soort dokter spelen dus!' 

De kunst van het vragen stellen. Les 3

Les 3 van “de kunst van het vragen stellen” want een goede vraag geeft te denken met als onderwerp: doorvragen!

We zijn begonnen met het huiswerk van de vorige keer.  De leerlingen hebben allemaal geluisterd welke vragen ze om zich heen horen.  De meesten herkennen de verschillende soorten vragen al goed. Zo weten ze nu wat open vragen en gesloten vragen zijn.  Maar ook wat binaire, strategische, reflectieve en retournerende vragen zijn. Heel knap!

Vandaag zijn we aan de slag gegaan met doorvragen.  Met doorvragen kom je steeds meer te weten over hoe het echt zit. Zelfs als je heel goed hebt doorgevraagd kan het zo zijn dat je niet precies weet hoe het zit ook al denk je dat wel. We hebben een kort youtubefilmpje gekeken waarin dat heel mooi geïllustreerd wordt.

  

https://www.youtube.com/watch?feature=player_detailpage&v=pIjp1_5PwEw

Daarna hebben we een oefening gedaan waarbij we goed moesten luisteren naar het verhaal van de voorganger om daar vervolgens een vraag over te kunnen stellen, maar………. het mocht geen WAAROM-vraag zijn. Waarom niet? Omdat waarom kan klinken als verwijt en dat is niet de bedoeling je bent juist oprecht geïnteresseerd.

Om te benadrukken hoe belangrijk het is om te kunnen en mogen vragen  hebben we ervaren hoe het is als je geen vragen mag stellen. Dat deden we met een verhaal dat je moest doorvertellen aan de volgende en die ook weer aan de volgende etc. Wat bleek, het verhaal was veel korter geworden, namen waren veranderd, details verdwenen en de essentie weg.

Als laatste heb ik een verhaal verteld waaruit blijkt hoe belangrijk doorvragen kan zijn: Er was een mooie oude kerk in Nederland die in dezelfde tijd gebouwd was als heel veel andere mooie kerken. Alleen deze kerk raakte de laatste jaren veel sneller in verval dan de andere kerken omdat hij veel vaker dan de andere kerken schoongemaakt moest worden met agressief schoonmaakspul. De mensen die de kerk moesten onderhouden wilden weten hoe dat toch kon en ze stelden zichzelf de volgende vraag

§  Hoe komt het dat deze kerk vaker schoongemaakt moet worden dan de andere kerken?

·         Omdat deze kerk viezer is dan al die andere kerken.

§  Hoe komt het dan dat deze kerk viezer is dan de andere kerken?

·         Omdat er veel meer zwaluwpoep op zit dan op de andere kerken.

§  Hoe komt het dan dat hier veel meer zwaluwpoep op zit?

·         Omdat hier veel meer zwaluwen zitten dan bij de andere kerken.

§  Hoe komt het dan dat hier veel meer zwaluwen zitten?

·         Omdat hier veel meer insecten zitten, het voer van de zwaluwen.

§  Hoe komt het dan dat hier veel meer insecten zitten?

·         Omdat die op het licht van de schijnwerpers op de kerk afkomen.

§  Maar zijn er dan geen schijnwerpers bij die andere kerken?

·         Jawel, maar daar zijn er twee per kerk en hier vijf.

§  Zouden er nog meer oorzaken kunnen zijn?

·         Ja, het is ook zo dat de lampen bij deze kerk twee uur eerder aangaan dan bij die andere kerken.

De oplossing was dus heel eenvoudig. Er gingen drie lampen uit en de twee overgebleven lampen gingen twee uur later aan. Daardoor kon de kerk met veel minder renovatie goed behouden blijven!

Deze week mag iedereen ook weer zelf aan de slag. De opdracht is om geen WAAROM-vragen te stellen. Dat is nog best heel lastig maar het kan wel! Succes allemaal.

Greetz

Annemarie